Autor: support

Powyższe orzeczenie jest pierwszym po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2016 r. (K 11/15), w którym uznano, że art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców (dalej: ustawa) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji w zakresie, w jakim dotyczy podróży międzynarodowych. Przepis ten nie został jednak wykreślony z ustawy, z uwagi, że  w dalszym ciągu ma zastosowanie do transportu krajowego. Oznacza to, że przedsiębiorcy zobowiązani są wypłacać ryczałty za noclegi kierowcom, którzy wykonują przewozy na trasach krajowych.

Sąd Najwyższy dnia 9 marca 2017 r. uchylił wyrok wydany przez Sąd Okręgowy w Kielcach i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. To rozstrzygnięcie wzbudziło wątpliwości, co do tego, czy kierowcy, którzy otrzymali już ryczałty będą zobowiązani do ich zwrotu. Zgodnie jednak z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2009 r. (III PZP 2/09), wyroki Trybunału Konstytucyjnego nie mogą stanowić podstawy do wznowienia postępowania i mogą być tylko stosowane w przód. Oznacza to, że nie powinno być podstaw do uchylenia orzeczeń, które stały się już prawomocne.

Jak wskazał sędzia Sądu Najwyższego – Krzysztof Staryk – sprawa związana z ryczałtami dla kierowców jest skomplikowana, w związku z uchyleniem zgodności z Konstytucją przepisów, na których podstawie wydane zostały wyroki. Jednakże w dalszym ciągu kierowcy w transporcie międzynarodowym mają prawo do diet za podróże służbowe, ale do określenia ich wysokości nie można stosować przepisów o podróżach służbowych w administracji. Ponadto w przypadku gdy przedsiębiorcy posiadają w swoich wewnętrznych uregulowaniach ustalone ryczałty za noclegi, w dalszym ciągu zobowiązani są do ich wypłacania, w wysokości tam wskazanej. Nie ulega wątpliwości, że przedsiębiorcy mogą ustalić wysokość ryczałtów na poziomie niższym niż wskazane w rozporządzeniu lub z nich w całości zrezygnować. To wiązać się będzie ze zmianą obowiązujących dotychczas przepisów wewnątrzzakładowych.

Po wydaniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny sądy oddalały wszelkie roszczenia kierowców, wskazując że ryczałty za noclegi się nie należą. Jednakże analizując stan faktyczny każdej sprawy, należy mieć na względzie, o jakie ryczałty wnoszą kierowcy, czy w przewozie międzynarodowym, czy krajowym. Ponadto należy zbadać, czy przedsiębiorca nie zawarł w swoich wewnętrznych uregulowaniach, postanowień, z których wynika, że kierowcy należą się ryczałty w określonej wysokości. W takim przypadku sąd rozstrzygający sprawę powinien sprawdzić, czy ustalone należności faktycznie zostały wypłacone, a także w jakiej wysokości. W przypadku gdy kierowca nie otrzymał ich w pełnej wysokości, sąd powinien zasądzić różnicę między kwotą faktycznie wypłaconą, a wskazaną w przepisach wewnątrzzakładowych, takich jak np. regulaminy wynagradzania.

Jedną z wielu nowelizacji poprawiających sytuację przedsiębiorców, jest wprowadzenie z dniem 1 kwietnia 2017 r. (czyli z początkiem nowego roku składkowego) zmian w zakresie przekazywania przez płatnika składek informacji niezbędnych do ustalenia wysokości składek  na ubezpieczenia wypadkowe.

Dotychczas w sytuacji, gdy płatnik składek w ogóle nie przekazał danych bądź przekazał dane nieprawdziwe, zakład ubezpieczeń w drodze decyzji ustali stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % na podstawie danych prawidłowych.

Wydanie takiej decyzji było niezależne od tego, czy płatnik składek z premedytacją podawał błędne dane czy też nieprawidłowości wynikały omyłki pisarskiej.

Wprowadzone z początkiem kwietnia 2017 r. zmiany pozwalają skorygować podane informacje  w ciągu 14 dni od otrzymania wezwania z ZUS. Gdyby jednak płatnik nie skorygował danych, wówczas Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tak jak dotychczas, decyzją ustali wysokość stopy procentowej na poziomie 150 % na podstawie prawidłowych danych.

W dalszym ciągu pozostają bez zmian regulacje, zgodnie z którymi płatnik składek, w razie zaniżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe musi opłacić zaległe składki z odsetkami za zwłokę oraz przedłożyć w zakładzie ubezpieczeń społecznych dokumenty rozliczeniowe korygujące. W sytuacji, gdy zawyżył wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, musi złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące.

/KP/

Ustawa ma wprowadzić monitorowanie drogowego przewozu paliw płynnych, alkoholu skażonego i suszu tytoniowego poprzez system gromadzenia i przetwarzania danych o ich przewozie. Ustawę przyjęto ze względu na dużą skalę nielegalnych działań w obszarze przewozów wskazanych wyżej towarów, w celu ograniczenia szarej strefy oraz uszczelniania systemu podatkowego. Do najczęstszych naruszeń w tym zakresie należą przede wszystkim wyłudzenia i niepłacenie podatku od towarów i usług, a także podatku akcyzowego.

Zgodnie z przepisami ustawy powstanie elektroniczny rejestr zgłoszeń przewozu wrażliwych towarów, umożliwiający monitorowanie tego przewozu. Rejestr będzie prowadzony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, natomiast sama kontrola przewozu towarów objętych rejestrem będzie przeprowadzana przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, a także funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego.

Ustawa nakłada obowiązki dokonywania zgłoszeń na cztery grupy podmiotów, tj. podmiot wysyłający, podmiot odbierający, przewoźnika i kierującego. Na początku podmiot wysyłający będzie musiał zgłosić przewóz, co będzie się wiązało z uzyskaniem numeru referencyjnego zgłoszenia, który będzie ważny przez 10 dni. Następnie przewoźnik będzie musiał zgłosić się do systemu i jednocześnie przekazać dane dotyczące samego przewozu, czyli numery rejestracyjne środka transportu, dokładną trasę przewozu, datę jego rozpoczęcia i planowaną datę zakończenia, numer zezwolenia, zaświadczenia lub licencji, o ile w związku z przewozem są wymagane. Kierowca wykonujący przewóz będzie zobowiązany do posiadania przy sobie numeru referencyjnego, aby w przypadku kontroli mógł on posłużyć do identyfikacji przewozu w rejestrze. Natomiast podmiot odbierający musi zgłosić do rejestru odbiór przewożonego towaru.

Obowiązek zgłaszania przewozu do rejestru będzie obejmował następujący katalog towarów:

• paliwa silnikowe i ich pochodne, paliwa opałowe, oleje smarowe i preparaty smarowe, które mogą być wykorzystane jako dodatki do paliw silnikowych,
• wyroby zawierające alkohol etylowy (odmrażacze na bazie alkoholu etylowego, rozcieńczalniki i rozpuszczalniki),
• alkohol etylowy całkowicie skażony,
• susz tytoniowy.

Ustawa przewiduje również sankcje za nieprzestrzeganie przez któryś z podmiotów nałożonych obowiązków. I tak zgodnie z przepisami ustawy naczelnik urzędu celno-skarbowego właściwy dla miejsca kontroli przewozu towarów będzie organem właściwym do nakładania administracyjnych kar pieniężnych, a odpowiedniemu funkcjonariuszowi dokonującemu kontroli przysługiwać będzie prawo do nakładania i pobierania grzywny w drodze mandatu karnego.

Obecnie ustawa została przekazana Prezydentowi do podpisu, natomiast wejdzie w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Rejestr zgłoszeń ma zostać uruchomiony z dniem wejścia w życie ustawy.

Jak informowaliśmy pod koniec lutego b.r. trwają prace legislacyjne nad ustawą o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej. Proponowane regulacje mają na celu dostosowanie przepisów prawa pracy do specyfiki zatrudnienia  w sektorze żeglugi śródlądowej.

Zmiany są powodowane implementacją dyrektywy Rady UE. O uregulowanie tej kwestii zabiegały europejskie środowiska kapitanów i pracowników transportu.

Projekt zakłada wprowadzenie limitów czasu pracy dla pracowników w zakresie limitów ogólnych czasu statku żeglugi śródlądowej – czas wykonywania pracy na statku nie może przekroczyć 14 godzin w ciągu doby oraz 84 godzin w ciągu tygodnia. Natomiast w porze nocnej, czas pracy nie może przekroczyć 7 godzin w ciągu 24 godzin oraz 42 godzin w ciągu 7 dni.

Najprawdopodobniej w kwietniu ustawę podpisze Prezydent RP.

/KP/

Wartość tę samodzielnie określali wspólnicy w umowie spółki lub w innym dokumencie o tym charakterze, co dotychczas skutkowało możliwością zapłaty podatku na minimalnym poziomie. Wskutek zmiany art. 17 ust.1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (oraz art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), od dnia 1 stycznia 2017 r. za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego. Wobec powyższego, organy podatkowe będą miały prawo weryfikować zadeklarowaną wartość wnoszonego wkładu, która została wskazana na dzień dokonania aportu. Dlatego też obecnie istotną kwestią jest zabezpieczenie swoich interesów przez potencjalnego wspólnika i skorzystanie z wyceny rzeczoznawcy majątkowego, którego opinia może stanowić dowód podczas ewentualnej kontroli.

/AN/

Regulacje dotyczące zanieczyszczania mórz przez statki są zawarte przede wszystkim w aktach prawa międzynarodowego i unijnego. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć m.in. Konwencję MARPOL, rozporządzenie WE nr 2037/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową czy Konwencję o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzonej w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku dnia 29 grudnia 1972 r. (tzw. Konwencję o zatapianiu).

W polskim porządku prawnym, niejako uzupełniająco do powyższych regulacji, obowiązuje ustawa o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki z dnia 16 marca 1995 r. Co ważne, w przypadku kolizji przepisów prawa polskiego z prawem międzynarodowym, ustawa przyznaje pierwszeństwo normom prawa międzynarodowego.

Co do zasady, przepisy ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki znajdują zastosowanie do statków znajdujących się w polskich obszarach morskich oraz do statków o polskiej przynależności znajdujących się poza granicami tych obszarów.

Ustawa nakłada obowiązek przeprowadzania regularnych przeglądów oraz inspekcji określonych, m.in. w Konwencji MARPOL – w razie ich braku statek nie może być używany do żeglugi morskiej lub innej działalności na morzu. Do ustawowych zadań kapitana należy m.in. przygotowanie statku w taki sposób, by spełniał wymagania w zakresie zapobiegania zanieczyszczania morza, zarówno w czasie żeglugi jak i po jej zakończeniu. Przed zawinięciem do portu kapitan ma także obowiązek poinformowania o odpadach znajdujących się na statku. Sam statek powinien być natomiast obsadzony załogą posiadającą odpowiednie przeszkolenie w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom.

/KP/

Ministerstwa cyfryzacji oraz rodziny, pracy i polityki społecznej wspólnie przygotowały ten projekt w celu wprowadzenia zmian ułatwiających obywatelom dostęp do informacji, a także załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej, w systemach teleinformatycznych.

Projekt ten wpisuje się w program „Od papierowej do cyfrowej Polski” podjęty przez Ministra Cyfryzacji, a realizowany we współpracy z innymi ministerstwami. W założeniu przedmiotowa ustawa ma być kolejnym krokiem dającym możliwość załatwiania spraw bez konieczności osobistego stawiennictwa we właściwym urzędzie.

Zmiany mają objąć swym zakresem następujące obszary:

1. przepisy o ruchu drogowym,
2. przepisy dotyczące realizacji świadczeń rodzinnych, świadczeń pomocy społecznej, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, świadczeń wychowawczych oraz Karty Dużej Rodziny.

W zakresie przepisów o ruchu drogowym przede wszystkim pojawić ma się możliwość sprawdzania przez Internet liczby punktów za naruszenia popełnione przez kierowców. Co się zaś tyczy drugiego ze wskazanych wyżej zakresów, zaproponowano szereg zmian pozwalających na prostsze i szybsze uzyskiwanie świadczeń. Zmiany zostały przewidziane przede wszystkim w zakresie udostępniania informacji znajdujących się w systemie informacji oświatowej, w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych, w ogólnopolskim wykazie studentów i ogólnopolskim wykazie doktorantów, na koncie ubezpieczonego, a także na koncie płatnika składek, na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, a także w rejestrze PESEL i w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności.

Zgodnie z założeniami autorów projektu, ustawa powinna wejść w życie z dniem 1 lipca 2017 r., za wyjątkiem przepisów o sprawdzaniu punktów za naruszenia przepisów o ruchu drogowym – zmiany w tym zakresie miałyby bowiem obowiązywać już od 1 kwietnia 2017 r.

/KH/

Czym są kwoty połowowe? Są to limity wielkości połowów ryb określane co roku przez Radę do spraw Rolnictwa i Rybołówstwa (tj. jeden ze składów Rady Unii Europejskiej). Armatorzy chcący dokonywać połowów, muszą uprzednio wystąpić o specjalne zezwolenie, w którym określona jest indywidualna zdolność połowowa.

Obecnie, zgodnie z art. 30 wspomnianej ustawy, właściciel statku rybackiego może przekazać całość albo część indywidualnej zdolności połowowej właścicielowi innego statku rybackiego. W praktyce oznacza to, że armatorzy mogą dowolnie sprzedawać kwoty połowowe i czerpać z tego zyski.

Projektowane zmiany mają zapobiec handlowi kwotami połowowymi. Przekazanie zdolności połowowej będzie możliwe tylko między statkami armatora, co również będzie obwarowane dodatkowymi zastrzeżeniami. Mianowicie, by przekazanie było możliwe, podmiot będzie musiał pozostać armatorem statków rybackich między którymi dokonywane jest przeniesienie kwot połowowych przez co najmniej 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku. Przekazanie kwot połowowych będzie dokonywane poprzez zmianę specjalnego zezwolenia połowowego armatora.

Zważywszy, że przedstawione regulacje są na etapie prac legislacyjnych, ostateczny kształt ustawy poznamy dopiero po ich zakończeniu.

/KP/

Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) 1071/2009 jednym z warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego jest cieszenie się dobrą reputacją. Jednak szczegółowe regulacje określa prawo krajowe. W Polsce powyższe przepisy transponowane są ustawą o transporcie drogowym.

Wymóg dobrej reputacji zarządzającego transportem oznacza, że nie może on być skazany za poważne przestępstwa ani nie mogą na nim ciążyć sankcje za poważne naruszenie, w szczególności przepisów wspólnotowych w dziedzinie transportu drogowego. Wyrok skazujący lub sankcje nakładane na zarządzającego transportem lub przedsiębiorcę transportu drogowego w jednym lub kilku państwach członkowskich za najpoważniejsze naruszenie przepisów wspólnotowych, powinny skutkować utratą dobrej reputacji.

Obecne regulacje unijne i krajowe pozostają ze sobą w ścisłym związku. Ustawa o transporcie drogowym odsyła do rozporządzeń, które precyzują naruszenia. Załącznik nr IV wspomnianego wyżej rozporządzenia określa przewinienia, które mogą grozić utratą dobrej reputacji. Najpoważniejsze z nich to:

• Przekroczenie, w rozliczeniu dziennym, o co najmniej 50 % maksymalnego dziennego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy lub czasu odpoczynku trwającego nieprzerwanie przynajmniej 4,5 godziny.
• Brak tachografu lub ogranicznika prędkości lub korzystanie z nielegalnego urządzenia, które może zmieniać zapisy w urządzeniach rejestrujących lub ograniczniku prędkości, lub fałszowanie wykresów lub danych pobranych z tachografu lub karty kierowcy.
• Kierowanie pojazdem bez ważnego certyfikatu stwierdzającego zdatność do ruchu drogowego, jeżeli taki dokument jest wymagany na mocy prawa wspólnotowego.
• Transport towarów niebezpiecznych, których transport jest zakazany lub które są przewożone w sposób zakazany lub bez zezwolenia.
• Przewóz osób lub towarów bez ważnego prawa jazdy lub przez przedsiębiorcę, który nie posiada ważnej licencji wspólnotowej.
• Posługiwanie się przez kierowcę sfałszowaną kartą kierowcy, kartą, której nie jest posiadaczem lub którą otrzymał na podstawie fałszywych oświadczeń lub sfałszowanych dokumentów.

Kolejnym obowiązującym rozporządzeniem, do którego odsyłają polskie przepisy jest rozporządzenie Komisji (UE) 2016/403, które uzupełnia w dalszym ciągu obowiązujące rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 w odniesieniu do klasyfikacji poważnych naruszeń przepisów unijnych, które mogą prowadzić do utraty dobrej reputacji przez przewoźnika drogowego. Naruszenia są klasyfikowane według stwarzanego przez nie ryzyka śmierci lub ciężkich obrażeń. Wyróżnia się trzy kategorie: poważne naruszenia (PN), bardzo poważne naruszenia (BPN) oraz naruszenia z załącznika IV rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 (NN).

Jednocześnie określono zasady, pozwalające obliczyć jakie naruszenia z jaką częstotliwością będą skutkowały możliwością utraty dobrej reputacji przez zarządzającego transportem. Biorąc pod uwagę potencjał stworzenia zagrożenia dla bezpieczeństwa drogowego, maksymalna częstotliwość poważnych naruszeń, powyżej której powinny one być uznawane za poważniejsze, ustalana jest w następujący sposób:

3 PN/na kierowcę/na rok =1 BPN

3 BPN/na kierowcę/na rok =uruchomienie krajowej procedury w sprawie oceny dobrej reputacji

Na gruncie prawa polskiego, utrata dobrej reputacji grozi przedsiębiorcy, wobec którego:

• orzeczono prawomocny wyrok za przestępstwo wyraźnie wskazane w ustawie o transporcie drogowym.

Warto dodać, że jest to nowe rozwiązanie, bowiem dotychczas przepisy odsyłały jedynie do dziedzin prawa, takich jak prawo handlowe czy prawo o ruchu drogowym, nie wskazując konkretnych przestępstw. Obecnie przestępstwa są wymienione enumeratywnie, co wyklucza jakiekolwiek wątpliwości co do katalogu przewinień.

• wydano wykonalną decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej bądź też orzeczono lub nałożono w drodze mandatu karnego prawomocnie karę za wykroczenie stanowiące poważne naruszenie określone w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403, jeżeli częstotliwość ich występowania wymaga oceny dobrej reputacji.
• wydano wykonalną decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej bądź orzeczono lub nałożono w drodze mandatu karnego prawomocnie karę za wykroczenie stanowiące najpoważniejsze naruszenie określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009,

Omówione regulacje zaostrzają wymogi, którym muszą sprostać przedsiębiorstwa transportowe. Zmiany mają na celu eliminacje złych praktyk i tym samym zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. Przestrzeganie przepisów dotyczących ruchu drogowego ma doniosłe znaczenie, bowiem utrata dobrej reputacji może spowodować wiele negatywnych konsekwencji dla nierzetelnych przewoźników, w tym nawet utratę licencji na wykonywanie transportu drogowego.

Dotychczas podmioty, u których wartość sprzedaży nie przekraczała w poprzednim roku kwoty 150.000 zł, były zwolnione z podatku VAT. Wskutek nowelizacji art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, od dnia 1 stycznia 2017 r. nastąpiło zwiększenie dotychczasowego limitu zwolnienia podmiotowego VAT do 200.000 zł w skali roku.

Ponadto, dzięki zmianom wprowadzonym tą nowelą, podmiot, który po przekroczeniu limitu 150.000 zł w 2016 r. zarejestrował się już jako czynny podatnik VAT, obecnie będzie mógł dokonać powrotu do zwolnienia z VAT już w 2017 r. Przed zmianą przepisów ustawy, powrót do zwolnienia z VAT mógł nastąpić nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym przedsiębiorca utracił prawo do zwolnienia, czyli byłoby to możliwe najwcześniej 1 stycznia 2018 r.

Przepisy przejściowe ustawy nowelizującej pozwalają pominąć przedsiębiorcy wymóg odczekania minimum roku. Taką możliwość będą mieli podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży w 2016 r. była wyższa niż 150.000 zł, ale nie przekroczyła 200.000zł, jak również ci, którzy rozpoczęli w roku poprzednim wykonywanie czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem, że łączna wartość ich sprzedaży, w proporcji do okresu, w którym prowadzili działalność co prawda przekroczyła 150.000 zł, ale nie była wyższa aniżeli 200.000 zł.

/AN/