Dnia 25 października 2017 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał ważny wyrok dla przedsiębiorców planujących przeniesienie siedziby spółki z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
W związku z toczącym się postępowaniem zapoczątkowanym wnioskiem o wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego spółki, który to wniosek sądy krajowe niższej instancji oddalały, sprawa, na skutek skargi kasacyjnej, trafiła w ostateczności do Sądu Najwyższego. Ten postanowił zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE z następującymi pytaniami:
- Czy przepisy TFUE sprzeciwiają się stosowaniu przez państwo członkowskie, w którym utworzona została spółka handlowa, przepisów prawa krajowego uzależniających wykreślenie z rejestru od rozwiązania spółki po przeprowadzeniu likwidacji, jeżeli spółka reinkorporowała się w innym państwie członkowskim na podstawie uchwały wspólników o kontynuowaniu osobowości prawnej nabytej w państwie utworzenia?
- Czy przepisy TFUE można wykładać w ten sposób, że wynikający z przepisów prawa krajowego obowiązek przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki (obejmującego m.in. zakończenie interesów bieżących i upłynnienie majątku spółki), które poprzedza jej rozwiązanie następujące z chwilą wykreślenia z rejestru, stanowi środek adekwatny, konieczny i proporcjonalny do ochrony interesu publicznego w postaci ochrony wierzycieli, wspólników mniejszościowych?
W toku sprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, wyjaśnienia złożyła zainteresowana spółka, oświadczając, iż nie uległa ona rozwiązaniu, nie dokonano również podziału majątku spółki pomiędzy wspólników. Jedyną przyczyną złożenia wniosku o wykreślenie jej z rejestru było przeniesienie siedziby spółki do Luksemburga, gdzie istnieje ona nadal, jako spółka prawa luksemburskiego, nie utraciła więc osobowości prawnej. Argumenty te nie przekonały jednak sądów w Polsce, ponieważ zgodnie z art. 270 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej „k.s.h.”) rozwiązanie spółki powoduje m.in. uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza. Natomiast art. 272 k.s.h. stanowi, że rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
Po przeanalizowaniu przedstawionych okoliczności, Trybunał Sprawiedliwości UE przyznał rację argumentom spółki, orzekając, że przepisy krajowe państwa członkowskiego, które uzależniają przeniesienie statutowej siedziby spółki utworzonej na podstawie prawa jednego państwa członkowskiego, na terytorium innego państwa członkowskiego, w celu przekształcenia jej w spółkę prawa tego innego państwa członkowskiego, w zgodzie z warunkami ustanowionymi w ustawodawstwie tego ostatniego państwa, od przeprowadzenia likwidacji pierwszej spółki, są sprzeczne z postanowieniami TFUE.
Numer sprawy: C-106/16 Polbud – Wykonawstwo sp. z o.o.
/JF/