Autor: support

W czerwcu weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Najważniejsze zmiany dotyczyły objęcia systemem monitorowania przewozów towarów również przewozów kolejowych, a także poszerzenia katalogu towarów objętych tym systemem. Systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów poza olejem roślinnym, paliwem, suszem tytoniowym oraz alkoholem skażonym objęte zostały również środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, produkty lecznicze oraz wyroby medyczne zagrożone brakiem dostępności na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

W poniedziałek (1.10.2018 r.) na mocy kolejnej nowelizacji, wejdą w życie dalsze zmiany przedmiotowej ustawy, z których najważniejszą jest wprowadzenie obowiązku przekazywania danych geolokalizacyjnych środka transportu do systemu monitorowania przewozu. Zmiana ta ma na celu uzyskanie dostępu do aktualnych informacji o faktycznej lokalizacji przewożonych towarów.

/AG/

Prezydent ratyfikował Konwencję dotyczącą pomierzania statków żeglugi śródlądowej sporządzoną w Genewie 15 lutego 1966 r. oraz wypowiedział Konwencję dotyczącą pomierzania statków żeglugi śródlądowej sporządzoną w Paryżu 27 listopada 1925 r.

Ratyfikacja powyższej Konwencji, przy jednoczesnym wypowiedzeniu Konwencji sporządzonej w Paryżu pozwoli między innymi na zrównanie statutu polskich statków, poprzez uznanie ich świadectw pomiarowych z tożsamymi dokumentami wydawanymi przez państwa strony tej Konwencji.

Konwencja z Genewy wejdzie w życie z dniem 22 września 2018 r.

 

/AG/

W poniedziałek (3.09.2018 r.) wchodzi w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach, mająca na celu zwiększenie bezpieczeństwa systemu tachografów. Ustawa wprowadza rozwiązania ograniczające możliwość manipulowania danymi rejestrowanymi przez te urządzenia, co mają zapewnić nowe zasady ich instalacji, naprawy oraz sprawdzania.

Jednym z nowych rozwiązań jest procedura kontroli w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że do tachografu zostało podłączone urządzenie niedozwolone. Wówczas funkcjonariusz służby kontrolnej (przykładowo Inspekcji Transportu Drogowego) będzie uprawiony do skierowania pojazdu do warsztatu, spełniającego wymagania określone w ustawie, w celu sprawdzenia rzeczywistego podłączenia takiego urządzenia. W przypadku stwierdzenia podłączenia do tachografu urządzeń manipulacyjnych, koszty związane ze sprawdzeniem tachografu będzie ponosił przewoźnik drogowy. Jeśli natomiast w trakcie kontroli takie działanie nie zostanie potwierdzone, koszty związane ze sprawdzaniem tachografu uiszcza właściwy ze względu na miejsce kontroli wojewoda.

Mocą niniejszej ustawy znowelizowane zostaną ponadto przepisy m.in. ustawy Prawo o ruchu drogowym, o transporcie drogowym oraz o czasie pracy kierowców.

 

/AG/

W projekcie przyjęto nowe rozwiązania, które mają na celu poprawę funkcjonowania inspekcji rybołówstwa morskiego oraz ujednolicenie procedury i standardów ich działania. Jednym z nowych rozwiązań będzie powołanie Głównego Inspektora Rybołówstwa Morskiego z siedzibą w Słupsku, który jako organ centralnej administracji rządowej zostanie utworzony w miejsce okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego w Gdyni, Szczecinie oraz Słupsku.

W projekcie rozszerzono ponadto listę dokumentów dołączanych do wniosku o wpis statku do Rejestru statków rybackich albo do wniosku o zmianę wpisu w rejestrze. Nowe przepisy, co do zasady, mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.

 

/AG/

W związku z ratyfikacją przez Nową Zelandię wielostronnej konwencji podatkowej MLI, od stycznia 2019 r. zmianie ulegną przepisy dotyczące kwestii rozliczeniowych dochodów polskich marynarzy uzyskiwanych z tytułu pracy u nowozelandzkich armatorów. Metoda unikania podwójnego opodatkowania zostanie zmieniona z metody wyłączenia z progresją na metodę proporcjonalnego zaliczenia.

 

/AG/

Na mocy jej postanowień przeprowadzona zostanie reorganizacja urzędów żeglugi śródlądowej, w tym zmniejszeniu ulegnie liczba urzędów centralnych z obecnie istniejących ośmiu do jedynie trzech – z siedzibą w Szczecinie, Bydgoszczy i Wrocławiu. Pozostałe pięć urzędów zostanie przekształcone w delegatury.

Reforma ta związana jest z nowymi zadaniami przewidzianymi dla urzędów żeglugi śródlądowej, które nakłada ustawa – Prawo wodne.

 

/JF/

W niedzielę (12.08.2018 r.) podczas szczytu państw nadkaspijskich podpisano Konwencję regulującą status prawny Morza Kaspijskiego, który do tej pory stanowił skomplikowany problem polityczno-prawny w stosunkach międzynarodowych. Morze Kaspijskie na mocy podpisanego dokumentu ma posiadać szczególny status prawny, odmienny od statusu morza i jeziora. Uregulowania Konwencji mają doprowadzić do uzyskania pełnej jurysdykcji przez państwa nadbrzeżne nad surowcami znajdującymi się pod dnem morza, co może mieć istotne znaczenie dla światowego przemysłu energetycznego.

 

/AG/

9 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, na mocy której obowiązują nowe terminy przedawnienia roszczeń. Zgodnie z nowelizacją, co do zasady, roszczenia ulegają 6-letniemu terminowi przedawnienia (uprzednio termin ten wynosił 10 lat). Bez zmian pozostaje natomiast 3-letni termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Modyfikacji uległ także termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd – roszczenia te przedawniają się z upływem lat 6. W przypadku natomiast, gdy stwierdzone w powyższy sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, wówczas roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem 3 lat.

Zupełną nowość na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego ustawodawca wprowadził na mocy art. 117 § 2¹, zgodnie z którym po upływie terminu przedawnienia nie ma możliwości domagania się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Dotychczas obowiązywała zasada, iż zarzut przedawnienia może być podnoszony jedynie przez strony. Od 9 lipca 2018 r. sąd obowiązany jest uwzględnić tę okoliczność z urzędu, jednakże należy pamiętać, iż dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy stroną pozwaną jest konsument. Wraz z powyższą regulacją wprowadzono do Kodeksu cywilnego art. 117¹ , który w sposób relewantny oddziałuje na powyższą zasadę mającą  uprzywilejować konsumenta w sporze z przedsiębiorcą. W wyjątkowych sytuacjach, sąd może po rozważeniu interesu stron nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi, jeżeli przemawiają za tym względy słuszności. Sąd korzystając z powyższego uprawnienia, winien wziąć pod uwagę m.in. długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia, jak również charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

Istotna zmiana dotyczy sposobu liczenia terminu przedawnienia. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 118 k.c. „(…) koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”. Co to oznacza w praktyce? W przypadku, gdy termin przedawnienia roszczenia na mocy przepisu szczególnego wynosi mniej niż 2 lata, roszczenie ulega przedawnieniu z upływem tego okresu, licząc od dnia wymagalności roszczenia. Jeśli natomiast termin przedawnienia jest dłuższy niż 2 lata, wówczas roszczenie ulega przedawnieniu z ostatnim dniem roku kalendarzowego, w którym kończy bieg termin przedawnienia.

Nowe terminy przedawnienia, co do zasady dotyczą nie tylko roszczeń powstałych po 9 lipca 2018 r., ale również tych, które powstały przed tą datą, lecz jeszcze nie uległy przedawnieniu. Jeżeli jednak zgodnie z nowelizacją termin przedawnienia jest krótszy niż wedle uprzednio obowiązujących przepisów, to bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie znowelizowanej ustawy, z tym zastrzeżeniem, że w przypadku gdy przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie znowelizowanej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu uprzednio obowiązującego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

 

/AG/

Gospodarka morska, inwestycje w nadmorskie nieruchomości, innowacje, ekologia – to tylko kilka zagadnień poruszanych podczas szóstej edycji Międzynarodowego Kongresu Morskiego skupiającego wokół siebie przedsiębiorców, menedżerów, ekspertów z Polski i Europy.

Obok organizacji związanych z gospodarką morską, pojawi się reprezentant naszej Kancelarii – Mecenas Piotr Rosicki. Wydarzenie odbędzie się w dniach 15 i 16 czerwca 2018 r. i towarzyszyć będzie obchodom Światowych Dni Morza.

Więcej informacji na temat imprezy można znaleźć na stronie http://www.kongres-morski.pl/

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (dalej zwana: „Konwencją CMR”) w art. 27 ust. 1 reguluje kwestię odsetek należnych od odszkodowania należnych od przewoźnika na podstawie przepisów tego aktu prawnego.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 osoba uprawniona może żądać odsetek od kwoty odszkodowania. Odsetki te, w wysokości 5% rocznie, liczą się od dnia skierowania pisemnej reklamacji do przewoźnika, a jeżeli tej reklamacji nie było, od dnia wytoczenia powództwa sądowego.

W powyższym przepisie chodzi więc o odsetki od kwoty dochodzonego odszkodowania kierowanego do przewoźnika, które to roszczenie dotyczy m.in:

• odpowiedzialności za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie oraz za opóźnienie dostawy (art. 17 ust. 1 Konwencji CMR),
• odpowiedzialności za rozsądny wybór osoby trzeciej, której powierzony zostaje dozór nad towarem (art. 16 ust. 2 Konwencji CMR),
• odpowiedzialności za wydanie towaru odbiorcy bez pobrania wymaganych zaliczek (art. 21 Konwencji CMR).

Co istotne postanowienia art. 27 ust. 1 Konwencji CMR wyłączają stosowanie przepisów krajowych regulujących kwestię wysokości odsetek ustawowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1998 r., sygn. II CKN 661/97) i stanowią, iż na gruncie Konwencji CMR w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej przewoźnika, naliczane mogą być odsetki w wysokości 5% w skali roku.

W doktrynie prawa transportowego pojawiły się natomiast dwa rozbieżne stanowiska dotyczące tego, czy wysokość odsetek wynikająca z art. 27 ust. 1 Konwencji CMR, tj. 5%, może być zmieniona w umowie stron.

Pierwszy z poglądów opowiada się za dopuszczalnością stosowania odsetek umownych ze względu na zastosowanie rozumowania a minore ad maius, ponieważ jeżeli strony mogą poprzez deklarację wartości towaru lub kwoty specjalnego interesu w dostawie umożliwić uzyskanie odszkodowań w kwocie wyższej niż to wynika z konwencji, to tym bardziej mogą w drodze porozumienia ustalać wyższą kwotę odsetek (tak: K. Wesołowski, Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, ).

Natomiast drugi z poglądów przeciwstawia się takiemu założeniu z uwagi na bezwzględnie wiążący charakter postanowień art. 27 ust. 1, przy czym dopuszcza się możliwość zastosowania odsetek umownych w zakresie specjalnego interesu w dostawie zadeklarowanej wedle art. 26 Konwencji CMR (tak: D. Ambrożuk [w:] K. Wesołowski, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów CMR, Warszawa 2015).

Nie ulega zaś wątpliwości, że w przypadku odszkodowania dochodzonego na podstawie art. 29 Konwencji CMR, tj. jeżeli szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoźnika lub jego niedbalstwa, które według prawa obowiązującego w miejscu prowadzenia sprawy sądowej uważane jest za równoznaczne ze złym zamiarem (ust. 1), a także gdy złego zamiaru lub niedbalstwa dopuszczają się pracownicy przewoźnika lub jakiekolwiek inne osoby, do których usług odwołuje się on dla wykonania przewozu, jeżeli ci pracownicy lub te inne osoby działają w wykonaniu swych funkcji (ust. 2), możliwe będzie odwołanie się do prawa wewnętrznego i żądanie odsetek wyższych niż wynika to z omawianego przepisu Konwencji CMR.

Artykuł 27 ust. 1 Konwencji CMR przewiduje dwa momenty, od których możliwe jest rozpoczęcie naliczania odsetek. Po pierwsze – jest to dzień skierowania do przewoźnika pisemnej reklamacji. W przypadku nadania reklamacji za pomocą operatora pocztowego, pierwszym dniem rozpoczęcia naliczania odsetek jest dzień nadania pisma, nie zaś dzień jego doręczenia albo otrzymania. Przepis ten wprost wskazuje na wymóg zastosowania reklamacji pisemnej, dlatego też przesłanie jej za pomocą wiadomość SMS bądź e-mail, faxem czy też w jakiejkolwiek innej postaci niż pisemnej powoduje, że termin naliczania odsetek nie rozpoczyna swojego biegu.

Warto w tym miejscu zasygnalizować, że za reklamację uznaje się również pisma oznaczone jako „wezwanie do zapłaty” i tym podobne, skierowane do przewoźnika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2003 r., sygn. IV CK 264/02). Więcej na temat reklamacji na gruncie Konwencji CMR znajdziecie Państwo na stronie internetowej naszej Kancelarii pod adresem: http://rgcolegal.com/reklamacja-gruncie-konwencji-cmr/.

Po drugie zaś, w sytuacji niezłożenia reklamacji pisemnej – pierwszym dniem naliczania odsetek jest dzień wytoczenia powództwa. Dotyczy to zarówno złożenia pisma w biurze podawczym sądu, jak i sytuacji nadania pisma wszczynającego postępowanie przed sądem za pomocą operatora pocztowego. Podobnie jak w przypadku pisemnej reklamacji, również tu pierwszym dniem naliczania odsetek jest dzień złożenia pisma u operatora pocztowego, nie zaś dzień wpłynięcia pisma do adresata, czyli sądu.

Dniem kończącym naliczanie odsetek jest zaś dzień spełnienia świadczenia odszkodowawczego.

Jeżeli zaś dochodzone roszczenie dotyczy stosunku prawnego, który nie został uregulowany na gruncie Konwencji CMR – np. roszczenie przewoźnika o zapłatę należnego przewoźnego – zastosowanie znajdą przepisy wewnętrzne i to nie tylko w stosunku do samego roszczenia, ale też w kwestii odsetek od dochodzonej kwoty, w tym również ich wysokości.

 

/JF/