Autor: support

W dniu 30 kwietnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, która w obecnym stanie prawnym jest dla osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce jednym z najważniejszych aktów prawnych i stanowi jedną z pięciu ustaw składających się na tzw. „Konstytucję Biznesu”.

Przepisy wprowadzające Prawo przedsiębiorców zmieniają około 200 aktów prawnych, w tym tak ważne ustawy jak Kodeks cywilny, Kodeks spółek handlowych, Kodeks postepowania cywilnego, Kodeks postępowania administracyjnego.

Co jednak najbardziej istotne wraz z wejściem w życie Prawa przedsiębiorców uchylona została w całości ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Nowelizacja ta spowodowała m.in. zmianę definicji legalnej pojęcia „działalność gospodarcza” oraz „przedsiębiorca”:

• dotychczas działalność gospodarcza była definiowana jako „zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły” à według nowej definicji jest to natomiast „zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”;

• dotychczas przedsiębiorca definiowany był jako „osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą” à według nowej definicji jest to „osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące działalność gospodarczą”. Nie uległo natomiast zmianie uznawanie za przedsiębiorców wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Ponadto, Prawo przedsiębiorców w art. 5 ust. 1 wprowadza bardzo istotne udogodnienie dla osób wykonujących drobne lub dorywcze prace. Otóż zgodnie z przywołanym przepisem nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Osoby spełniające powyższe przesłanki nie będą musiały rejestrować prowadzonej działalności w CEiDG oraz nie będą zobowiązane do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Jeśli natomiast osoba spełniająca przesłanki z art. 5 ust. 1 będzie chciała zostać wpisana do CEiDG i złoży stosowny wniosek o wpis, to wykonywana przez nią działalność z dniem określonym we wniosku stanie się działalnością gospodarczą.

Kolejnym znaczącym udogodnieniem dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest wprowadzenie tzw. ulgi na start. Zgodnie z art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców, przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Przy czym skorzystanie z tego uprawnienia nie jest obligatoryjne, ponieważ zgodnie z ustępem 2 przedsiębiorca może dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

 

/JF/

3 kwietnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, która istotnie reorganizuje dotychczasowy system prawny.

 

Po pierwsze Sąd Najwyższy został rozbudowany o dwie nowe izby:

• Izbę Dyscyplinarną – do której właściwości należą przykładowo: sprawy dyscyplinarne sędziów Sądu Najwyższego, sprawy rozpatrywane przez SN w związku z postępowaniami dyscyplinarnymi prowadzonymi m.in. na podstawie ustaw: prawo o adwokaturze, o radcach prawnych, o notariacie. A ponadto sprawy sędziów i prokuratorów dotyczące przewinień dyscyplinarnych wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, kasacje od orzeczeń dyscyplinarnych i odwołania od orzeczeń sądów dyscyplinarnych I instancji w sprawach sędziów i prokuratorów oraz postanowień i zarządzeń zamykających drogę do wydania wyroku (art. 27 ustawy o SN);

• Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych – do której właściwości należy m.in. rozpatrywanie: skarg nadzwyczajnych (a więc kolejnej nowości wprowadzonej ustawą, o czym szerzej poniżej), protestów wyborczych i przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i konstytucyjnego, inne sprawy z zakresu prawa publicznego, w tym np. regulacji energetyki, ochrony konkurencji, telekomunikacji.

 

Po drugie, jak już wspomniano, wprowadzony został nowy środek zaskarżenia orzeczeń, a mianowicie skarga nadzwyczajna. Zgodnie z art. 89 § 1 ustawy o SN przysługuje ona od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego albo sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie i może być wniesiona jeśli jest to konieczne dla zapewnienia praworządności i sprawiedliwości społecznej, a:

a) orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji

albo

b) orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

albo

c) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego,

a dodatkowo orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione z innym trybie nadzwyczajnych środków zaskarżenia, czyli np. nie jest dopuszczalne wniesienie skargi kasacyjnej zgodnie z przepisami KPC.

 

Katalog podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi przewidziany został przez art. 89 § 2 i są to m.in. Prokurator Generalny, RPO, RPD, Rzecznik Finansowy, Prezes UOKiK.

Co do zasady, skarga nadzwyczajna może zostać wniesiona w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona skarga kasacyjna bądź kasacja – w terminie roku od dnia ich rozpoznania (art. 89 § 3). Jednakże zgodnie z art. 115 § 1 ustawy o SN, w okresie 3 lat od dnia wejścia jej w życie skarga może być wniesiona od prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r.

W każdym przypadku, od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga może być wniesiona tylko raz (art. 90 § 1), a jej podstawą nie mogą być zarzuty, które były przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej albo kasacji przyjętej do rozpoznania przez SN (art. 90 § 2).

Nie jest jednak dopuszczalne wniesienie skargi nadzwyczajnej od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa, orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński, oraz od postanowienia o przysposobieniu, a także w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe.

Sąd Najwyższy może uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i stosownie do wyników rozprawy orzec co do istoty sprawy albo przekazać sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi, w razie potrzeby uchylając także orzeczenie sądu pierwszej instancji, albo umarzyć postępowanie. Skarga podlega oddaleniu, jeśli stwierdzony zostanie brak podstaw do uchylenia orzeczenia.

 

/JF/

Więcej informacji o imprezie można znaleźć na stronie https://konferencjaiww.pl/

Już niespełna miesiąc pozostał do corocznego spotkania skupionego wokół branży morskiej, które odbędzie się 18 maja 2018 roku na terenie Międzynarodowych Targów Szczecińskich. I w tym roku, obok przedstawicieli szczecińskich firm morskich oraz organizacji związanych z gospodarką morską, pojawi się nasza Kancelaria.

Więcej na temat imprezy można znaleźć na stronie http://herring.szczecin.pl/

 

W imieniu Kancelarii Radców Prawnych „Rosicki, Grudziński & Co.” życzymy Państwu zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych, wiosennego nastroju oraz wszelkiej pomyślności w życiu zawodowym i prywatnym.

 

Zespół RG & Co.

15 marca 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw. Przewiduje ona obowiązek składania sprawozdań finansowych i innych dokumentów towarzyszących wyłącznie drogą elektroniczną.

 

Początkowym w okresie przejściowym tj. w dniach od 15 marca do 30 września 2018 roku, ustawodawca dopuścił możliwość dołączenia do wniosku elektronicznej kopii dokumentów finansowych w postaci rocznego sprawozdania finansowego, sprawozdania z badania, odpisu uchwały o zatwierdzeniu, podziale zysku lub pokryciu straty oraz sprawozdania z działalności.

Natomiast od 1 października 2018 roku wejdzie w życie obowiązek nie tylko składania, ale również sporządzania sprawozdań finansowych i niektórych innych dokumentów, takich jak np. sprawozdanie z działalności jednostki, wyłącznie w postaci elektronicznej.

Zgłoszenie opatruje kwalifikowanym podpisem albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w Rejestrze, wpisana jako członek organu uprawnionego do reprezentowania, wspólnik uprawniony do reprezentowania spółki osobowej, syndyk albo likwidator

Dzięki tym zmianom, osoba uprawniona do podpisania zgłoszenia, może bezpłatnie złożyć dokumenty finansowe bądź informację o braku obowiązku sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego. W tym celu niezbędne jest utworzenie darmowego konta w systemie S24, który dostępny jest w portalu eKRS prowadzonym na stronie Ministra Sprawiedliwości i wybranie zakładki bezpłatne zgłaszanie dokumentów finansowych.

Nieodpłatne złożenie dokumentów finansowych nie dotyczy natomiast osób nieposiadających numeru PESEL, które zmuszone są do złożenia w systemie S24 płatnego wniosku o wpis wzmianek o złożeniu dokumentów finansowych lub wzmianki o braku obowiązku sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Na koniec warto wspomnieć, iż w związku z nowelizacją, z przedsiębiorców zdjęty zostanie obowiązek dodatkowego przesyłania sprawozdań finansowych do Urzędów Skarbowych. Sprawozdania te będą bowiem udostępniane organom podatkowym bezpośrednio przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

 

/JF/

Obecnie, na Polskim rynku przewozu towarów, coraz większą rolę odgrywa transport międzynarodowy, który podlega przepisom Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Nie można jednak pomijać znaczenia, nadal powszechnie praktykowanego krajowego przewozu towarów, który regulowany jest ustawą z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (dalej: Prawo przewozowe).

W tym kontekście, warto przyjrzeć się wydanej już dość dawno, bo ponad 10 lat temu, jednak nadal, jak najbardziej aktualnej Uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r. (sygn. akt III CZP 100/07), w której to Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi dotyczącej zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu, obejmującego kwestię odpowiedzialności przewoźnika.

Zadane przez Sąd Apelacyjny zapytanie odnosiło się do tego, czy w świetle art. 65 ust. 2 Prawa przewozowego, statuującego wyłączenie odpowiedzialności przewoźnika, za siłę wyższą uznać można działania osób trzecich stanowiące nagły, gwałtowny i nieprzewidywalny atak przeprowadzony przy użyciu podstępu polegającego na podszyciu się za funkcjonariuszy władzy publicznej, w tym przypadku policji?

Zgodnie z zaprezentowanym przez Sąd Najwyższy stanowiskiem, utrata przesyłki na skutek rozboju połączonego z zatrzymaniem samochodu ciężarowego pod pozorem policyjnej kontroli drogowej nie jest wynikiem działania siły wyższej w rozumieniu przytoczonego przepisu. Pogląd ten uzasadniony został faktem, iż Prawo przewozowe przewiduje wąskie ujęcie „siły wyższej”, co powoduje zaostrzenie odpowiedzialności przewoźnika. Sąd Najwyższy podkreślił również konieczność ostrożnego korzystania, przy definiowaniu tego pojęcia,  z wypowiedzi dotyczących Konwencji CMR , ze względu na odmienny sposób jego rozumienia. Ponadto, w orzecznictwie sądów dominuje stanowisko opowiadające się za obiektywną koncepcją siły wyższej, która do zdarzeń objętych tą kategorią zalicza zdarzenia zewnętrzne, nieuchronne, nadzwyczajne i niemożliwe do przewidzenia, a więc takie, przed których skutkami, ze względu na tkwiącą w nich moc oddziaływania, nie było żadnej obrony. Taką właściwość, zdaniem Sądu Najwyższego, wykazują trzy grupy zjawisk:

• klęski żywiołowe np. powódź, huragan,
• akty władzy np. orzeczenie sądu o konfiskacie ładunku, decyzja administracyjna o zniszczeniu ładunku ze względów sanitarnych,
• działania zbrojne np. wojna domowa, działania sił zbrojnych wrogiego państwa.

Sąd uznał, iż utrata przesyłki wskutek zdarzenia opisanego w zagadnieniu prawnym nie może być zaliczona do żadnej z powyższych grup, a więc tym samym nie może być traktowana jako utrata wskutek siły wyższej. Oprócz przytoczonych powyżej argumentów dotyczących uznawanej koncepcji siły wyższej, za rozstrzygnięciem takim przemawia, zdaniem SN, również wzgląd na to, że w czasie transportu przesyłka znajduje się poza kontrolą zarówno nadawcy, jak i odbiorcy, a wpływ na jej bezpieczeństwo ma jedynie przewoźnik. Fakt ten przemawia zatem za objęciem ryzykiem przedsiębiorcy przewozowego, wkalkulowywanym w wysokość taryf przewozowych, nawet tych przypadków rozboju, które poprzedzone zostały zatrzymaniem samochodu w wyniku wyjątkowo sugestywnie urzeczywistnionego podstępu, nie wyłączając podstępu polegającego na podszyciu się sprawców pod emblematy policji.

/JF/

W dniu 19 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy — Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 20) wprowadzająca szersze granice obrony koniecznej.

Zgodnie z nowelizacją, do art. 25 kodeksu karnego dodano zapis, zgodnie z którym „nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące”.

Przypomnieć należy, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Jednakże gdy sposób obrony lub środki użyte nie były odpowiednie do zagrożenia, mamy do czynienia z przekroczeniem granic obrony koniecznej. Dotychczas karalność była wyłączona jedynie w przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia.

Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy konieczność wprowadzenia zmiany tym, aby do osoby broniącej się w sytuacjach związanych z napaściami na mieszkanie, lokal czy dom, nie miały zastosowania trudne do zweryfikowania kryteria, które do tej pory wyłączały karalność w przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej – tj. strach lub wzburzenie. Obecnie „dopiero w razie stwierdzenia, że przekroczenie granic obrony koniecznej miało charakter rażący, konieczna będzie ocena, czy ktoś działał pod wpływem strachu lub wzburzenia. Jeśli tak, zastosowanie znajdzie dotychczasowa klauzula niekaralności” – wskazuje Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniając zmianę.

Należy jednak zauważyć, iż wprowadzona zmiana wpływa wyłącznie na zniesienie karalności przekroczenia granic obrony koniecznej, nie wykluczając tym samym możliwości popełnienia czynu o charakterze przestępnym w razie przekroczenia tych granic.

/KH/

16 stycznia 2018 r. Rada Ministrów przyjęła przedłożony przez Ministra Sprawiedliwości projekt ustawy zmieniającej Kodeks cywilny oraz niektóre inne ustawy. Nowelizacja ta przewiduje m. in. skrócenie ogólnego terminu przedawnienia roszczeń.

Ustawa zmieniająca zakłada skrócenie do 6 lat obecnego 10-letniego terminu przedawnienia roszczeń. Bez zmian pozostanie natomiast regulacja, zgodnie z którą dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, obowiązuje 3-letni termin przedawnienia.

W uzasadnieniu projektu ustawy skrócenie terminu umotywowano skłonieniem wierzycieli do szybszego wszczynania postępowań, co przyczynić się ma do stabilności i pewności obrotu prawnego, a w efekcie ograniczyć przedłużającą się niepewność dłużnika.

Kolejnym nowym rozwiązaniem będzie przyjęcie koncepcji, w której sąd z urzędu bada, czy nie doszło do przedawnienia roszczenia przysługującego wobec konsumenta. Jeśli okaże się, że roszczenie jest przedawnione, sąd z urzędu oddali powództwo, a konsument nie będzie musiał podejmować w tym celu żadnych czynności.

Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, ze względów słuszności i po rozważeniu interesów stron, sąd będzie mógł nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi.

W pozostałych przypadkach dotychczasowo istniejące rozwiązania, według których przedawnienie jest uwzględnianie w razie zgłoszenia zarzutu, zostaje zachowane.

/JF/

Rok 2018 przyniesie dla przedsiębiorców wiele zmian w prawie. Poniżej przedstawione zostały te z nich, które zaczęły lub zaczną obowiązywać w pierwszej połowie roku.

Zmiany w KRS

Od 1 stycznia 2018 r. na przedsiębiorcach prowadzących spółkę akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę komandytowo-akcyjną oraz spółkę europejską ciąży nowy obowiązek. Mianowicie, chodzi o ujawnienie w Krajowym Rejestrze Sądowym wzmianek o złożeniu sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej oraz skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej. Niestety do dnia dzisiejszego nie zostało wydane rozporządzenie, które określiłoby wzory formularzy, na których takie zgłoszenia miałyby być dokonane, a obecnie obowiązujące formularze nie przewidują możliwości zgłoszenia w nich tych sprawozdań.

Zmiany podatkowe – Jednolity Plik Kontrolny

W styczniu 2018 r. obowiązek prowadzenia rejestru elektronicznego w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego i przekazywania informacji o prowadzonej ewidencji został nałożony na kolejną grupę czynnych podatników VAT tj. mikro przedsiębiorców prowadzących ewidencję za pomocą oprogramowania. Do tej pory takim obowiązkiem zostały objęte duże przedsiębiorstwa (2016 r.), a także mali i średni przedsiębiorcy oraz podmioty uważane za takie (2017 r.).

ZUS dla przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2018 r. przedsiębiorcy, którzy chcą opłacić składki w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych mogą wykonać w tym celu jeden przelew miesięcznie, zamiast dotychczasowych trzech lub nawet czterech przelewów w miesiącu. Wedle nowych uregulowań, wpłata na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych ma zostać dokonana łącznie na jeden rachunek, przelewem zwykłym. Każdy przedsiębiorca powinien otrzymać swój indywidualny numer rachunku bankowego, na który powinny być uiszczane składki.

Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO)

25 maja 2018 r. zacznie obowiązywać unijne Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych, które weszło w życie 24 maja 2016 r. Rozporządzenie zawiera definicje zasad przetwarzania, wykorzystywania i przechowywania danych osobowych sformułowane w nieco odmienny sposób niż dotychczas. Bardzo istotne jest to, że RODO dotyczyć będzie każdego przedsiębiorstwa – bez względu na jego wielkość, które oferuje produkty lub usługi dla obywateli UE. Nowe przepisy przewidują również wprowadzenie tzw. reguły rozliczalności, wedle której zadaniem administratora danych osobowych będzie dostosowanie systemów informatycznych tak, aby na każde żądanie osoby, której dane dotyczą, można było między innymi usunąć całkowicie jej dane osobowe, czy przenieść je do innego usługodawcy. Reguła ta powoduje również, że ciężar dowodowy w zakresie zapewnienia zgodności z przepisami RODO spoczywał będzie na administratorach. Najważniejszym obowiązkiem, który spoczywać będzie na przedsiębiorcy – administratorze będzie wymóg właściwego zabezpieczenia przechowywanych danych osobowych. Rozporządzenie przewiduje dotkliwe kary finansowe dla przedsiębiorców, którzy nie zastosują wprowadzanych zmian.