W imieniu Kancelarii Radców Prawnych „Rosicki, Grudziński & Co.” życzymy Państwu, aby zbliżające się Święta Bożego Narodzenia były spędzone w gronie najbliższych oraz przyniosły Państwu wiele radości, ciepła i optymizmu, zaś w nadchodzącym Nowym 2020 Roku szczęście i pomyślność nigdy Państwa nie opuszczały.
Zespół RG & Co.
W procesie gospodarczym o zapłatę odszkodowania z tytułu rzekomego nienależytego wykonania umowy przewozu, nasza Kancelaria reprezentowała dużego międzynarodowego przewoźnika drogowego występującego w charakterze pozwanego (nadawcy). Proces dotyczył roszczenia o odszkodowanie, jakiego od naszego klienta domagał się przewoźnik faktyczny ukarany karą administracyjną za wykonanie przewozu bez wymaganego zezwolenia.
Blisko dwuletni proces sądowy obejmował pomoc prawną w jednym z państw europejskich. Nasza Kancelaria prezentowała stanowisko wykluczające zasadność jakichkolwiek roszczeń kierowanych pod adresem reprezentowanego przez nas nadawcy. Proces przed sądem pierwszej instancji, w tym wymiana argumentacji prawnej, sprowadził się w głównej mierze do wykładni przepisów Konwencji CMR (tj. Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów z 19 maja 1956 r.). Na Konwencję tę, jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia, wskazywał też powód (przewoźnik faktyczny).
Sąd wydał wyrok zasądzający odszkodowanie, a swoje rozstrzygnięcie w całości oparł na reżimie odpowiedzialności deliktowej, stwierdzając, że pozwany nadawca ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego.
Nasza Kancelaria wniosła apelację, która – oprócz innych naruszeń w zakresie prawa materialnego i procesowego – oparta była o zarzut najdalej idący, a mianowicie zmianę podstawy prawnej roszczenia (z kontraktowego na deliktowe), choć zmiana taka była sprzeczna z żądaniem pozwu. Co więcej, niesygnalizowana przez stronę i sąd zmiana podstawy prawnej pozbawiła pozwaną spółkę możliwości obrony swoich praw, albowiem gdyby nadawca znał podstawę prawną wywodzonych roszczeń, mógłby inaczej skonstruować obronę i przedstawić takie argumenty oraz dowody, które odpowiadały na stanowisko powoda.
Sąd drugiej instancji podzielił zarzuty pozwanego nadawcy zaprezentowane w przygotowanej przez nas apelacji. Zdaniem sądu niedopuszczalne było wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o zupełnie inną podstawę prawną, niż ta, wokół której toczył się cały proces. Sąd drugiej instancji uznał postępowanie za nieważne i uchylił wyrok przekazując sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Uchylone rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji to przykład orzeczenia zwanego potocznie „wyrokiem z zaskoczenia”, które zwykle prowadzić będzie do pozbawienia jednej ze stron możliwości obrony swych praw i nieważności postępowania. Warto zaznaczyć, że po obszernej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), która weszła w życie w listopadzie 2019 r., sądy uzyskały możliwość uprzedzenia stron o potencjalnej możliwości rozstrzygnięcia w oparciu o inną podstawę prawną (zob. art. 156(2) k.p.c.). Zwykle jednak skutkować to będzie otwarciem terminu do zgłoszenia nowych twierdzeń i dowodów, które mogły nie być niezbędne póki proces toczył się wokół pierwotnie wskazanej podstawy prawnej roszczenia.
Współautorami skutecznej apelacji w ww. sprawie była aplikantka radcowska Kinga Hałasa (która odpowiadała również za dobór argumentów i orzecznictwa na poparcie środka zaskarżenia) i radca prawny Maciej Grudziński.
/MG/
Informujemy, że w związku ze świętem przypadającym na 1 listopada nasze biuro bedzie nieczynne. Jednakże, wybrane osoby będą na bieżąco kontrolować skrzynkę pocztową i przekazywać wiadomości mailowe do odpowiednich osób. W pilnych sprawach uprzejmie prosimy o kontakt z poszczególną osobą korzystając z danych zawartych w zakładce „zespół”.
/SEK/
W dniu 13 września 2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Głównym celem ww. ustawy jest poszerzenie zwolnienia dochodów marynarzy, będących obywatelami państw członkowskich UE lub należących do EOG, uzyskanych z tytułu pracy na statkach morskich, od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ustawa wprowadza postanowienia, zgodnie z którymi wolne od podatku będą dochody uzyskiwane z tytułu pracy nie tylko na statkach polskiej bandery, ale również na statkach podnoszących banderę innego państwa członkowskiego UE lub należącego do EOG.
Obecnie obowiązujące przepisy przewidują zwolnienie od PIT jedynie co do dochodów marynarzy, którzy są obywatelami państwa członkowskiego UE lub EOG i pracują na statkach polskiej przynależności.
Nowa ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
/JF/
W ostatnim numerze czasopisma „Namiary na Morze i Handel” ukazał się artykuł autorstwa Macieja Grudzińskiego traktujący o demurrage w przewozach morskich. Serdecznie zachęcamy do lektury.
Holandia stała się czwartym krajem, który ratyfikował Konwencję Strasburską w sprawie ograniczenia odpowiedzialności w żegludze śródlądowej (tzw. Konwencję CLNI 2012). Zważywszy, że Konwencja była wcześniej ratyfikowana przez Serbię, Węgry i Luksemburg, z chwilą ratyfikacji przez Królestwo Niderlandów wypełniony został konwencyjny wymóg uzyskania minimalnej liczby państw ratyfikujących ten akt prawny. Jednocześnie Holandia, Luksemburg i Niemcy wypowiedziały Konwencję CLNI 1988. Zgodnie z postanowieniami Konwencji, regulacje prawne CLNI 2012 weszły w życie w dniu 1 lipca 2019 r.
Rozwiązania prawne zawarte w Konwencji CLNI 2012 będą stosowane w Holandii, Serbii, na Węgrzech, w Luksemburgu, a także w Niemczech, które wprowadziły rozwiązania Konwencji do przepisów prawa krajowego.
Konwencja CLNI 2012 wprowadza szerszy zakres geograficzny, który obecnie wykracza poza rzeki Ren i Mozelę (wyznaczony uprzednio przez Konwencję CLNI 1988), obejmując wszystkie śródlądowe drogi wodne, w tym Dunaj, Łabę, Odrę czy Sawę. Podkreślić przy tym należy, iż Konwencja CLNI 2012 obowiązuje na szlakach wodnych w państwach, które ratyfikowały Konwencję. Warto więc przypomnieć, że choć Polska podpisała Konwencję w dniu 3 grudnia 2012 r., to obecnie nie ratyfikowała jeszcze tego aktu.
Podając przykładowe zmiany wprowadzone przez CLNI 2012, zwrócić uwagę należy na znaczne zwiększenie ogólnych granic odpowiedzialności za roszczenia z tytułu utraty życia lub uszkodzenia ciała, które zostały podwojone w stosunku do limitów z Konwencji CLNI 1988. W żadnym przypadku nie mogą być mniejsze niż 400 000 jednostek rozliczeniowych SDR (Special Drawing Right).
Granice odpowiedzialności statku przewożącego towary niebezpieczne w odniesieniu do roszczeń powstałych w związku ze szkodami wynikającymi bezpośrednio lub pośrednio z niebezpiecznego charakteru towarów stanowią dwukrotność limitu odpowiedzialności, przy zachowaniu minimalnej kwoty 10 mln jednostek SDR.
Podwyższeniu uległy m.in. także limity odpowiedzialności za roszczenia pasażerskie. Warto wskazać, że minimalny próg ograniczenia odpowiedzialności za śmierć lub uszkodzenie ciała pasażera zwiększony został z 720 000 SDR do 2 mln SDR. Postanowienie zawarte w Konwencji CLNI 1988, stanowiące o tym, iż ograniczenie odpowiedzialności za roszczenia pasażerskie nie może przekroczyć kwoty 12 mln jednostek SDR, zostało w Konwencji CLNI 2012 usunięte.
Na koniec trzeba zaznaczyć, że w zakresie krajowej żeglugi śródlądowej w Polsce, armatorzy nie mają w zasadzie prawnych instrumentów ograniczenia swej odpowiedzialności za ryzyka związane z uprawianą żeglugą.
/ADK/
W dniu 22 maja 2019 r. w szczecińskim hotelu Radisson odbyła się konferencja „Shipping Law Seminar” współorganizowana przez prawników z firmy Campbell Johnston Clark (Londyn) i naszą Kancelarię. Tematem wiodącym była postępująca informatyzacja shippingu, w tym nowe wyzwania i zagrożenia dla armatorów i czarterujących. Pojawił się również wątek finansowania branży, w tym wpływu wymogów z zakresu ochrony środowiska na koszty transportu morskiego. Impreza zgromadziła armatorów, ubezpieczycieli ryzyk morskich, brokerów oraz przedstawicieli pozostałych sektorów shippingu. Serdecznie dziękujemy wszystkim gościom za udział w tym wydarzeniu, a naszym prelegentom za interesujące prezentacje.
W ubiegły piątek (17.05.2019) odbyło się coroczne spotkanie branży morskiej Herring Meeting 2019, na które przybyło blisko 2 000 osób związanych z shippingiem i branżą transportową. Po raz pierwszy impreza odbyła się w hali Netto Arena. Jak co roku, wśród uczestników nie zabrakło zespołu naszej Kancelarii i zaproszonych przez nas gości.
Już niespełna kilka dni pozostało do corocznego spotkania skupionego wokół branży morskiej, które odbędzie się 17 maja 2019 roku na terenie Netto Areny. I w tym roku, obok przedstawicieli szczecińskich firm morskich oraz organizacji związanych z gospodarką morską, pojawi się nasza Kancelaria.
Więcej na temat imprezy można znaleźć na stronie http://herring.szczecin.pl/
W ostatnich tygodniach nasza Kancelaria podjęła się szczegółowej analizy problematyki prawnej związanej z formą oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Problem analizowany był przez naszą Kancelarię na kanwie postępowań odwoławczych na rzecz naszych Klientów, których oferty zostały odrzucone przez Zamawiającego ze względu na rzekomy brak przepisanej formy.
Uczestnicy postępowania złożyli oferty w przetargu nieograniczonym w formie elektronicznej, powstałe poprzez pierwotny wydruk dokumentu, a następnie zeskanowanie go do dokumentu pdf. i podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Zamawiający odrzucił tak złożone oferty uznając, iż nie spełniają one wymogu formy elektronicznej, a stanowią jedynie kopię oryginalnej oferty sporządzonej uprzednio w formie pisemnej, która została jedynie poświadczona elektronicznie za zgodność z oryginałem.
Kancelaria, działając w imieniu dwóch uczestników, wniosła odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (dalej: „KIO” lub „Izba”) w Warszawie, wskazując, że ofertę stanowiącą oświadczenie woli należy uznać za dokument elektroniczny niezależnie od tego, czy jej postać elektroniczna powstała wyłącznie przy użyciu programu komputerowego, czy też na skutek przekształcenia postaci papierowej do postaci elektronicznej (np. w formie skanu do .pdf), jeżeli tylko tak powstały dokument elektroniczny zostanie opatrzony następnie kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Do momentu rozstrzygnięcia sprawy przez KIO, w podobnych sprawach pojawiały się rozstrzygnięcia zarówno potwierdzające powyższe stanowisko, jak i prezentujące pogląd odmienny. Nasza Kancelaria w toku postępowania odwoławczego przedstawiła obszerne stanowisko opierające się na analizie obowiązujących przepisów prawnych, stanowisku Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji dotyczącym problemu formy elektronicznej oferty, jak również analizie orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej.
Działania zespołu Kancelarii doprowadziły do rozstrzygnięcia korzystnego dla Odwołujących. Pierwsze z postępowań odwoławczych zakończono już po złożeniu odwołania poprzez uznanie stanowiska Odwołującego przez Zamawiającego i Przystępującego. W drugiej sprawie Krajowa Izba Odwoławcza po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego, wydała orzeczenie podzielając w całości stanowisko Odwołującego.
W krótkim czasie po wydaniu wspomnianego wyżej wyroku przez KIO, stanowisko prezentowane przez Kancelarię zostało potwierdzone także przez Urząd Zamówień Publicznych, który wydał szczegółową opinię w tym względzie. Zachęcamy do zapoznania się z przedmiotową opinią na stronie UZP: https://www.uzp.gov.pl/aktualnosci/dopuszczalnosc-skanu-oferty-w-postepowaniu-o-zamowienie-publiczne
Z uwagi na zaangażowanie Kancelarii w sprawę na późnym etapie tj. dopiero po odrzuceniu ofert uczestników, wsparcie prawne udzielone było równolegle przez kilka osób z naszego zespołu. Za opracowanie głównej koncepcji postępowania odwoławczego i przygotowanie argumentacji prawnej odpowiadała apl. radc. Kinga Hałasa. Szczegółowe stanowisko w sprawie oraz odpowiedzi na pytania Izby w trakcie rozprawy przed KIO w Warszawie przedstawiła apl. radc. Agata Grosicka. Za sprawny proces obiegu pism, a także bezpośrednie doręczenia w Warszawie i koordynację całego procesu obiegu dokumentów odpowiadała Martyna Gawdzis.
/SEK/