Miesiąc: maj 2017

Impreza Herring Meeting od lat gromadzi przedstawicieli branży morskiej oraz osoby związane z szeroko rozumianym transportem. Popularny „Śledź” coraz częściej przyciąga nie tylko podmioty z shippingu, ale także tych, którzy  w pośredni sposób są związani z gospodarką morską. I tak, wśród uczestników obok armatorów pojawiają się przedstawiciele sektora stoczniowego, ubezpieczeniowego, bankowości, a ponadto spedytorzy, przewoźnicy drogowi i reprezentanci wielu innych branż.

Ustawa została przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i ma na celu przyspieszenie postępowań administracyjnych, a także postawienie na relacje partnerskie między administracją i obywatelem oraz zapewnienie adekwatności administracyjnych kar pieniężnych do przypadków naruszenia prawa.

Do najważniejszych zmian w zakresie przyspieszenia procedury administracyjnej należą następujące rozwiązania:

• wprowadzenie ponaglenia jako środka zaskarżenia bezczynności organów lub przewlekłości postępowania,
• skargę do sądu administracyjnego będzie można złożyć bez wcześniejszego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy,
• organ II Instancji będzie mógł wydać na żądanie strony decyzję rozstrzygającą w danej sprawie, zamiast wydawania decyzji o przekazywaniu sprawy do ponownego rozpoznania (tzw. decyzji kasatoryjnej),
• strona będzie mogła zrzec się odwołania dzięki czemu decyzja będzie mogła stać się ostateczna wcześniej niż dotychczas,
• wprowadzenie procedury milczącego załatwiania spraw, która polegać będzie na tym, że jeżeli organ administracyjny nie wyda decyzji w terminie (który co do zasady wynosi miesiąc), wówczas po jego upływie uznaje się, że sprawa została załatwiona w sposób w całości uwzględniający żądanie strony.

W zakresie zwiększenia partnerstwa między administracją a obywatelami przewidziano następujące zmiany:

• do postępowania administracyjnego została wprowadzona mediacja, która dotychczas była możliwa jedynie na etapie postępowania przed Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego,
• wprowadzono również obowiązek informowania strony w przypadku niespełnienia przesłanek do wydania decyzji, zanim zostanie ona wydana,
• przyjęto również nowe zasady postępowania administracyjnego, w tym zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony, zasadę pewności prawa, zasadę bezpośredniości, czy też zasadę równego traktowania stron.

Natomiast najważniejsze rozwiązania w zakresie adekwatnych kar administracyjnych to:

• wskazanie okoliczności, które powinny być brane pod uwagę przy wymierzaniu pieniężnej kary administracyjnej oraz sytuacje, które skutkować będą odstąpieniem od nałożenia kary, albo możliwością odstąpienia,
• wprowadzenie zasady, zgodnie z którą organ nie będzie mógł ukarać strony, w sytuacji gdy do naruszenia doszło wskutek siły wyższej,
• uregulowanie terminów przedawnienia w zakresie nakładania kar oraz ich egzekucji, a także zasad udzielania ulg w zapłacie kary.

Oprócz nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego zmianie ulegnie również 13 innych ustaw, w tym przede wszystkim ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 718), a także ustrojowe ustawy samorządowe oraz ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. z 2015 r. poz. 525).

Zgodnie z art. 32 ust. 2 Konwencji CMR „reklamacja pisemna zawiesza przedawnienie aż do dnia, w którym przewoźnik na piśmie odrzuci reklamację i zwróci załączone do niej dokumenty”. Poprzez tryb reklamacyjny należy rozumieć pozasądowy sposób dochodzenia roszczeń, który najczęściej poprzedza wytoczenie powództwa. Konwencja CMR sformalizowanie reklamacji ogranicza do wymogu sporządzenia jej w formie pisemnej. Należy jednak podkreślić, iż niezachowanie formy pisemnej skutkuje tym, że bieg terminu przedawnienia nie zostanie zawieszony. Co istotne, z punktu widzenia skuteczności reklamacji, bez znaczenia pozostaje w jaki sposób dokument zostanie zatytułowany. Sąd Najwyższy zauważył, iż niewątpliwie dokument taki powinien precyzować wysokość żądanego roszczenia i potwierdzać jego zasadność. Pismo to może być nazwane „reklamacją”, ale także „wezwaniem do zapłaty”, „żądaniem zapłaty”, czy w jakikolwiek inny sposób, może też nazwy nie zawierać wcale (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2003 r., sygn. akt IV CK 264/02). W literaturze przedmiotu wskazuje się, iż reklamacja nie musi wskazywać przyczyn szkody zaistniałej w trakcie przewozu i argumentacji przemawiającej za odpowiedzialnością przewoźnika (por. K. Wesołowski, Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, Warszawa 2013, s. 644). Na skuteczność reklamacji nie wpływa również załączenie do niej jakichkolwiek dokumentów, chociaż art. 32 ust. 2 Konwencji CMR stanowi o ich zwrocie.

Tryb reklamacyjny ma charakter fakultatywny, bowiem żaden przepis Konwencji CMR nie wymaga, aby przed wystąpieniem na drogę sądową skorzystać z takiego sposobu dochodzenia roszczenia. Należy pamiętać, iż zawieszenie biegu terminu przedawnienia powoduje jedynie reklamacja zgłoszona przewoźnikowi przez osobę uprawnioną (zwykle nadawcę albo odbiorcę, względnie podmiot, który wstąpił w ich uprawnienia), nie zaś reklamacja zgłaszana przez przewoźnika. Ta ostatnia uwaga jest o tyle istotna, że w praktyce Kancelarii zdarzały się przypadki, w których przewoźnicy dochodzący roszczeń od nadawcy powoływali się na zawieszenie terminu przedawnienia na skutek wniesienia „reklamacji” – argumentacja taka jest jednak na gruncie art. 32 Konwencji CMR zupełnie bezpodstawna.

Poprawnie wniesiona reklamacja skutkuje zawieszeniem biegu terminu przedawnienia roszczenia na czas rozpatrzenia reklamacji przez przewoźnika. W związku z tym, że Konwencja CMR nie wyznacza okresu, w jakim przewoźnik powinien rozpatrzyć reklamację, jeżeli przewoźnik na nią nie odpowie, wówczas stan zawieszenia biegu terminu przedawnienia trwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2007 r. w sprawie o sygn. akt III CSK 150/07).

W praktyce wątpliwości może wywoływać kwestia stosowania do reklamacji ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. 1984 nr 53, poz. 272 ze zm.). Na taki problem zwrócił uwagę Sąd Najwyższy, przyjmując iż w zakresie, w jakim art. 32 ust. 2 Konwencji CMR stanowi inaczej, nie ma zastosowania art. 77 ust. 2 ustawy Prawo przewozowe, który mówi również o zawieszeniu przedawnienia w przypadku wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty (szerzej: ww. wyrok SN o sygn. akt III CSK 150/07). Oznacza to, że w przedmiocie zawieszenia przedawnienia przepisy Konwencji CMR mają pierwszeństwo zastosowania.

Tunel połączy wyspy Uznam i Wolin, będzie rozwiązaniem problemów komunikacyjnych, z którymi borykali się zarówno przedsiębiorcy związani z branżą morską i transportową jak i mieszkańcy oraz turyści.

Świnoujście to ważne miasto portowe i stoczniowe. Jest położone na kilkudziesięciu wyspach, z czego wyspa Wolin jest najbardziej znacząca dla gospodarki morskiej, tam bowiem są zlokalizowane węzły komunikacji morskiej oraz kolejowej, Port morski Świnoujście oraz przemysł stoczniowy.

Obecnie pomiędzy wyspami funkcjonuje przeprawa promowa, która stanowi utrudnienie w sprawnym poruszaniu się po mieście. Przeprawa jest czasochłonna a promy awaryjne.

Zgodnie z założeniami drogowe połączenie obu wysp powstanie do 2021 r. Będzie ono obejmowało blisko dwukilometrowy tunel pod Świną. Wartość inwestycji to ponad 912 mln zł. Inwestycja będzie objęta dofinansowaniem unijnym przekraczającym 775 mln zł pochodzącym z konkursu w Programie Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

Podpisana umowa o dofinansowanie ma charakter warunkowy. Ze względu na dużą wartość inwestycji, zgodę na jej dofinansowanie musi jeszcze wyrazić Komisja Europejska.

Zmiany mają obejmować również wdrożenie kontrowersyjnego art. 9 wspomnianej dyrektywy, który odnosi się do tzw. pełnego zwrotu kosztów usług wodnych. Opłatami za pobór wody mają zostać objęci m.in. rolnicy, branża energetyczna, hodowcy ryb czy przedsiębiorcy, którzy wykorzystują duże ilości wody do produkcji.  Jak podkreśla rząd, zmiany mają stanowić zachętę do racjonalnej gospodarki wodnej nie zaś szkodzić konkurencyjności przedsiębiorstw.

Znowelizowane Prawo wodne powoła do życia Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” – instytucję, która będzie odpowiedzialna za inwestycje, ochronę przeciwpowodziową oraz ochronę przed suszą.  Według przewidywanych zmian, utrzymanie w odpowiednim stanie torów wodnych oraz śluz dla statków będzie zadaniem należącym do Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, które przejmie odpowiedzialność za drogi wodne o charakterze transportowym.

Zmienia ona również między innymi kodeks postępowania karnego, kodeks karny skarbowy, ustawę o Policji, kodeks postępowania cywilnego. Wprowadzenie nowych regulacji związane jest z koniecznością wdrożenia unijnej dyrektywy 2014/42/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 127 z 29.04.2014). Do kodeksu karnego dodano m.in. nowy art. 44 a, zgodnie z którym w razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści (§1). Ponadto zgodnie z §2 ww. art. sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa niebędącego własnością sprawcy, jeżeli przedsiębiorstwo to służyło do popełnienia przestępstwa za wiedzą i zgodą jego właściciela. Przepadku, o którym mowa powyżej nie orzeka się w przypadku niewspółmierności wagi popełnionego przestępstwa, stopnia zawinienia oskarżonego lub motywacji, czy zachowania się właściciela przedmiotowego przedsiębiorstwa oraz gdy szkoda wyrządzona przestępstwem nie jest znaczna wobec rozmiaru działalności przedsiębiorstwa. Będzie to oznaczało, że przepadek ten nie będzie mógł być orzeczony w sytuacji gdy działanie nielegalne sprawy będzie stanowiło jedynie margines działalności określonej firmy. To postanowienie wykluczy automatyzm sądów w stosowaniu tego rozwiązania.

W toku prac legislacyjnych wskazywano, iż ze względu na ocenę indywidualnego zawinienia określonych osób nie sposób zastosować tej instytucji do podmiotów zbiorowych. Wobec powyższego ustawodawca zdecydował się ograniczyć przepadek przedsiębiorstwa do firm, będących własnością osób fizycznych.

Zmiany dotyczą przede wszystkim udzielania ulg w spłacie cywilnoprawnych należności pieniężnych przypadających na rzecz m.in. państwowych jednostek budżetowych, np. kosztów postępowań sądowych oraz niepodatkowych należności budżetowych o publicznoprawnym charakterze, takich jak np. opłaty administracyjne czy grzywny nakładane manatami karnymi.

W zakresie należności cywilnoprawnych nowe przepisy wyraźnie rozgraniczają sytuacje, w których należności mogą być umarzane z urzędu oraz kiedy może to nastąpić na wniosek dłużnika.

Umorzenie z urzędu może nastąpić po spełnieniu jednej z pięciu przesłanek, którą wskazuje ustawa. Wymagana dotychczas przesłanka „ważnego interesu dłużnika” została wykreślona. Natomiast dłużnik zyskał, w sytuacjach szczególnych, możliwość ubiegania się również o umorzenie całości należności, ale tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym. Do tej pory wniosek dłużnika o umorzenie ww. należności mógł obejmować  tylko ich część.

Zgodnie z art. 57 pkt 2 wspomnianej ustawy, umorzenie należności w części, odroczenie terminu spłaty czy też rozłożenia płatności na raty będzie możliwe, gdy jest to uładnione społecznie, gospodarczy lub możliwości płatnicze dłużnika są ograniczone.

Nowelizacja, w odniesieniu do niepodatkowych należności budżetowych, precyzuje kwestię poddawania do publicznej wiadomości informacji o podjętych decyzjach w sprawie ich umorzenia. Obecnie, taka informacja będzie pojawiała się w biuletynie informacji publicznej właściwego organu.  Dzięki wprowadzonym zmianom, dopuszczalne będzie także stosowanie ulg przy spłacie należności stanowiących pomoc publiczną.