W dniu 18 sierpnia 2023 r. Prezydentowi RP przekazano do podpisu rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3216).
Projekt nowelizacji m.in. zakłada wprowadzenie na stałe w Kodeksie postępowania cywilnego możliwość przeprowadzenia posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość w sytuacji, gdy z budynku sądu przebywa sąd i protokolant, pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu (np. strony, pełnomocnicy) nie muszą przebywać w budynku sądu prowadzącego postępowanie, tj. posiedzenia zdalne. Obecnie, forma taka funkcjonowała na podstawie ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych i miała obowiązywać jedynie do 1 lipca 2024 r.
Zgodnie z projektem, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia zdalnego z urzędu lub na wniosek osoby, która ma uczestniczyć w posiedzeniu i wskazała adres poczty elektronicznej. Termin do złożenia wniosku wynosi 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia albo wezwania na posiedzenie.
W odniesieniu do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, projekt nowelizacji przewiduje zasadniczo powrót do regulacji sprzed wprowadzenia ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, gdyż w sprawach o prawa majątkowe wniosek taki ma podlegać opłacie stałej odpowiednio w kwocie 120 zł – gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000 zł oraz w kwocie 300 zł – w sprawach o wyższej wartości przedmiotu sporu.
Ponadto, nowelizacja zakłada, że sąd zwróci z urzędu stronie trzy czwarte uiszczonej opłaty od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, jeżeli w postępowaniu pojednawczym zawarto ugodę.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, w szczególności w zakresie planowanych zmian dotyczących kosztów sądowych w sprawach cywilnych, natomiast co do zamian w Kodeksie postępowania cywilnego ustawodawca przewidział dłuższy okres vacatio legis wynoszący 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.
/JF/
