Odpowiedzialność przewoźnika na gruncie Konwencji CMR za osoby, przy pomocy których wykonuje przewóz

07.07.2017 r.

Odpowiedzialność przewoźnika na gruncie Konwencji CMR za osoby, przy pomocy których wykonuje przewóz

Zgodnie z tym artykułem przewoźnik odpowiada, jak za swoje własne czynności i zaniedbania, za czynności i zaniedbania swoich pracowników i wszystkich innych osób, do których usług odwołuje się w celu wykonania przewozu, kiedy ci pracownicy lub te osoby działają w wykonaniu swych funkcji.

Zasada wprowadzona przez art. 3 Konwencji CMR ma istotne znaczenie, ponieważ przewoźnik rzadko wykonuje przewóz osobiście. Najczęściej posługuje się on swoimi pracownikami lub podwykonawcami, którzy często mają status odrębnego przedsiębiorcy. Zasada ta ma charakter wiążący, co oznacza że strony nie mogą wyłączyć umową odpowiedzialności przewoźnika określonej w tym artykule, jednakże można na przewoźnika nałożyć obowiązek osobistego wykonania przewozu.

Przewoźnik odpowiada za osoby, do których usług odwołuje się w celu wykonania przewozu, tylko w zakresie w jakim osoby te działają w wykonaniu swoich funkcji. W związku z tym każdorazowo należy badać, czy czynności w wyniku których wyrządzono szkodę, są czynnościami mieszczącymi się w zakresie zobowiązania przewoźnika.

Z zasadą wyrażoną w art. 3 związana jest zasada z art. 29 ust. 2 Konwencji CMR, zgodnie z którą pracownicy lub jakiekolwiek inne osoby, do których usług odwołuje się przewoźnik dla wykonania przewozu, jeżeli działając w wykonaniu swoich funkcji dopuszczają się złego zamiaru lub niedbalstwa, nie mogą powoływać się na postanowienia rozdziału IV Konwencji CMR, które wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność przewoźnika albo które przenoszą na drugą stronę ciężar dowodu. Dlatego też zły zamiar osoby, którą posługuje się przewoźnik, jak również zrównane z takim złym zamiarem niedbalstwo są traktowane tak samo jak zły zamiar bądź niedbalstwo samego przewoźnika (K. Wesołowski, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) Komentarz, Warszawa 2015, s. 93). Konsekwencją powyższego jest również wydłużenie okresu przedawnienia roszczeń od jednego roku do lat trzech, w przypadku gdy osoba przy pomocy której przewoźnik wykonywał przewóz dopuściła się złego zamiaru lub niedbalstwa. Istotną konsekwencją wynikającą z art. 29 ust. 2 Konwencji CMR jest również brak możliwości skorzystania z ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej zgodnie z art. 23 Konwencji CMR.

Podsumowując, należy uznać zasadę wyrażoną w art. 3 Konwencji CMR jako niezbędną do obrony praw osób uprawnionych. Przyjęcie bowiem, iż przewoźnik nie odpowiada za osoby przy pomocy których wykonuje przewóz, przy często długich łańcuchach przewoźników zaangażowanych do wykonania przewozu, prowadziłoby do sytuacji, w której ciężko byłoby stwierdzić, kto tak naprawdę przewóz wykonywał, a w konsekwencji kto ponosi odpowiedzialność za ewentualną szkodę.

/KH/