Szersze granice obrony koniecznej – nowelizacja kodeksu karnego

22.01.2018 r.

Szersze granice obrony koniecznej – nowelizacja kodeksu karnego

W dniu 19 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy — Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 20) wprowadzająca szersze granice obrony koniecznej.

Zgodnie z nowelizacją, do art. 25 kodeksu karnego dodano zapis, zgodnie z którym „nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące”.

Przypomnieć należy, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Jednakże gdy sposób obrony lub środki użyte nie były odpowiednie do zagrożenia, mamy do czynienia z przekroczeniem granic obrony koniecznej. Dotychczas karalność była wyłączona jedynie w przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia.

Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy konieczność wprowadzenia zmiany tym, aby do osoby broniącej się w sytuacjach związanych z napaściami na mieszkanie, lokal czy dom, nie miały zastosowania trudne do zweryfikowania kryteria, które do tej pory wyłączały karalność w przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej – tj. strach lub wzburzenie. Obecnie „dopiero w razie stwierdzenia, że przekroczenie granic obrony koniecznej miało charakter rażący, konieczna będzie ocena, czy ktoś działał pod wpływem strachu lub wzburzenia. Jeśli tak, zastosowanie znajdzie dotychczasowa klauzula niekaralności” – wskazuje Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniając zmianę.

Należy jednak zauważyć, iż wprowadzona zmiana wpływa wyłącznie na zniesienie karalności przekroczenia granic obrony koniecznej, nie wykluczając tym samym możliwości popełnienia czynu o charakterze przestępnym w razie przekroczenia tych granic.

/KH/