Zmiana w sposobie obliczania terminu przedawnienia roszczeń deliktowych

10.07.2017 r.

Zmiana w sposobie obliczania terminu przedawnienia roszczeń deliktowych

W dniu 27 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1132) wprowadzająca zmiany nie tylko w zakresie prawa ochrony konkurencji, lecz również w prawie cywilnym, w zakresie dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Ustawa miała na celu implementację przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104/UE z dnia 26 listopada 2014 r. dotyczącej dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji.

Zgodnie z wyżej wspomnianą ustawą, zmianie uległ art. 442¹ § 1 kodeksu cywilnego, który otrzymał brzmienie:

„Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę”.

Do tej pory przepis ten brzmiał bardzo podobnie, jednakże nie przewidywał możliwości obliczania terminu przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym od dnia, w którym poszkodowany przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Powyższa zmiana wynika z implementacji art. 10 ust. 2 dyrektywy 2014/104/UE. Chociaż sama dyrektywa znajduje zastosowanie do roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji, to jednak ustawodawca, dochodząc do przekonania, iż takie rozwiązanie należy uznać za właściwe i odpowiadające pożądanemu kierunkowi rozwoju instytucji przedawnienia, wprowadził zmianę do ogólnego przepisu kodeksu cywilnego regulującego bieg terminu przedawnienia wszelkich roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym,

Należy zwrócić uwagę, iż wprowadzona zmiana była wcześniej przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, jednakże Sąd ten zajmował do tej pory odmienne stanowiska w tej kwestii. O ile w najświeższym wyroku Sąd Najwyższy uznał, iż początek określonego w art. 442¹ § 1 kodeksu cywilnego trzyletniego przedawnienia należy łączyć z faktyczną wiedzą poszkodowanego o osobie obowiązanej do naprawienia szkody (wyrok SN z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt V CSK 680/15), o tyle we wcześniejszym wyroku Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że jeżeli po powstaniu pierwszych podejrzeń co do osoby sprawcy poszkodowany ma możliwość zdobycia dalszych informacji potwierdzających te podejrzenie, bieg trzyletniego terminu należy liczyć od chwili, w której przy zachowaniu należytej staranności, mógł był takie dalsze informacje zdobyć (wyrok SN z dnia 17 maja2006 r., sygn. akt I CSK 176/05).

Przedmiotowa zmiana ostatecznie rozstrzyga wątpliwości, które mogły wynikać chociażby z rozbieżnych stanowisk Sądu Najwyższego. Należy uznać, iż przekonanie ustawodawcy, które wpłynęło na wprowadzenie omawianej zmiany, było słuszne, a przedmiotowa zmiana potrzebna i ujednolicająca stosowanie przepisu regulującego przedawnienie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym.

/KP/